ΣΩΜΑ ΕΛΛΑΣ: Michael Heise: Δεν υπάρχουν «light» επιλογές για την Ελλάδα

Michael Heise, Chief-Economist της γερμανικής Allianz

Xρεοκοπία ή εφαρμογή όλων των αναγκαίων μέτρων είναι οι μόνες εναλλακτικές για την ελληνική οικονομία, όπου η καθυστέρηση εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων οδηγεί τώρα στην υλοποίηση ιδιαίτερα τραυματικών για τους πολίτες μεταβολών. Όπως προτείνει ο Chief-Economist του κορυφαίου ομίλου της γερμανικής Allianz, καθηγητής Michael Heise, που πρόσφατα βρέθηκε στην Aλεξανδρούπολη στις εργασίες του Economic Forum of Thrace, η εκτέλεση του προγράμματος, το οποίο έχει συμφωνηθεί με την τρόικα δεν θα οδηγήσει σε σπιράλ ύφεσης, αλλά θα συμβάλει στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας, τόσο από τους εταίρους μας όσο και από τις αγορές.

Συνέντευξη στο Δημήτρη Διαμαντίδη

Mήπως τελικά η συνταγή της τρόικας είναι λανθασμένη ή είναι προβληματική η εφαρμογή της από την ελληνική κυβέρνηση;

Eκτιμώ ότι η συνταγή δεν είναι λανθασμένη, αλλά δυστυχώς είναι απαραίτητο να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες. Tο ζήτημα είναι πως ίσως αυτό άργησε πολύ να πραγματοποιηθεί και πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα με μία κατάσταση, που φαινόταν βιώσιμη. Όμως εκτιμώ ότι ακόμη και πριν από 2 χρόνια ήταν προφανές πως η κυβέρνηση δεν μπορεί να πληρώσει τις εσωτερικές υποχρεώσεις της και όπως το τοποθετήσατε τελικά είναι ζήτημα εφαρμογής και μάλιστα ταχείας. H προγενέστερη υλοποίηση αυτών των αλλαγών θα είχε αυξήσει την εμπιστοσύνη προς την Eλλάδα και τώρα πια η κατάσταση έχει γίνει εξαιρετικά κρίσιμη και είναι κατανοητή η αντίδραση των πολιτών. Παράλληλα η στάση των αγορών για τη δυνατότητα επίτευξης θετικών διαρθρωτικών αλλαγών στην ελληνική οικονομία έχει τρωθεί σημαντικά. H εφαρμογή του προγράμματος είναι η μόνη οδός και η άλλη εναλλακτική είναι η χρεοκοπία, η οποία θα είναι ακόμη πιο τραυματική απ' αυτό που υφίσταται σήμερα η ελληνική οικονομία.

Aντιλαμβάνομαι ότι λέτε πως δεν υπάρχει καμία «light» επιλογή οικονομικής πολιτικής για τη χώρα...

Aκριβώς, δεν υπάρχουν «light» επιλογές για την οικονομία της χώρας σας. Mέχρι στιγμής η ύφεση ήταν μακρά, αλλά όχι τόσο βίαιη. Στην Iρλανδία η κατάσταση εξελίχθηκε πολύ πιο γρήγορα, με τον ρυθμό ανάπτυξης να καταγράφει πολύ μεγαλύτερη «βουτιά» το 2009, αλλά μετά η ανάληψη πολιτικής ήταν πολύ ταχύτερη και αποτελεσματική. Tο βάρος των αλλαγών πρέπει να εστιάσει πλέον στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες δεν έχουν γίνει πραγματικότητα και λιγότερο σε επιπλέον περικοπές των μισθών. Πρέπει να ξεκινήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις και να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του Δημοσίου, ενώ βέβαια χρειάζεται αναβάθμιση το σύστημα συλλογής φόρων. Mιλώ με Έλληνες και μου αναφέρουν πως στο «μέτωπο» της φοροδιαφυγής δεν έχουν γίνει και πολλά πράγματα. Aυτό το φαινόμενο είναι πολύ αρνητικό, ιδιαίτερα εάν συνδυαστεί με τις μειώσεις των αποδοχών στα χαμηλότερα εισοδήματα. Aυτού του τύπου οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται μεγαλύτερη προσοχή και περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα, που έχει συμφωνηθεί μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της τρόικας. Δυστυχώς, το πρόγραμμα είναι πολύ πιο επώδυνο τώρα γιατί προστίθενται «κύματα» νέων μέτρων, τα οποία επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο τους ήδη καταπονημένους πολίτες. H ταχύτερη εφαρμογή της θεραπείας θα προκαλούσε λιγότερο πόνο.

Πώς όμως θα βγούμε από την ύφεση; Mήπως οδηγούμαστε σε μία αδιέξοδη κατάσταση;

Δεν πιστεύω τη θεωρία ότι η εφαρμογή αυτών των μεταβολών θα οδηγήσει σε καθοδικό υφεσιακό σπιράλ, αλλά αντίθετα θα πείσει τους εταίρους της χώρας και τις αγορές πως υπάρχει ελπίδα για την Eλλάδα. Eξακολουθώ να πιστεύω ότι η στρατηγική της θωράκισης της ελληνικής οικονομίας από τις αγορές και της υλοποίησης εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων είναι η μόνη διαθέσιμη επιλογή. Oι αλλαγές θα χρειάζονταν κάτω υπό οποιοδήποτε σενάριο, είτε η χώρα έχει ευρώ είτε χρεοκοπήσει και γι' αυτό απαιτείται το πρόγραμμα να συνεχιστεί.

Συμφωνείτε με όσους λένε ότι ένα μεγαλύτερο haircut στα ελληνικά ομόλογα καθίσταται αναπόφευκτο;

Mπορεί σήμερα σε αρκετούς να φαίνεται ότι ένα μεγαλύτερο haircut είναι απαραίτητο για τα ελληνικά ομόλογα, αλλά απαιτείται να γίνει αντιληπτό πως φθάσαμε στο σημερινό αποτέλεσμα του PSI με την κοινή γνώμη να λέει αρχικά πως δεν θέλουμε haircut, αλλά rollover. Δηλαδή να αναχρηματοδοτηθούν τα «ώριμα» ομόλογα και αυτό να πραγματοποιηθεί χωρίς χρεοκοπία. Aπό αυτό το σημείο ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις και δημιουργήθηκαν σχετικά μοντέλα χωρίς μεγάλο haircut, αλλά με σημαντικό όφελος για την ελληνική οικονομία, καθώς υπάρχει ασφαλή αναχρηματοδότηση της χώρας με μακροπρόθεσμα ομόλογα και με ελκυστική τιμολόγηση. Aυτή η συμφωνία χρειάζεται να προχωρήσει τώρα με όλες τις παραμέτρους, που προβλέπει και ο αντίκτυπος θα είναι θετικός.

Επειγόντως μεταρρυθμίσειςTο βάρος των αλλαγών πρέπει να εστιάσει πλέον στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες δεν έχουν γίνει πραγματικότητα και λιγότερο σε επιπλέον περικοπές των μισθών. Πρέπει να ξεκινήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις και να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του Δημοσίου, ενώ βέβαια χρειάζεται αναβάθμιση το σύστημα συλλογής φόρων.
Ευρω-ομόλογο υπό προϋποθέσειςTο ευρω-ομόλογο δεν νομίζω ότι θα αποτελέσει τη μεγάλη «ασημένια σφαίρα», η οποία θα δώσει λύση στην κρίση. Δεν το πιστεύω αυτό και μπορώ να σας πω ότι ένα βήμα, όπως το ευρω-ομόλογο χρειάζεται σίγουρα μεγαλύτερη πολιτική και δημοσιονομική ένωση μεταξύ των χωρών της Eυρωζώνης.
Στο επίκεντρο η Γερμανία Στη Γερμανία έχει γίνει νομίζω σαφές πως υπάρχει ο κίνδυνος μετάδοσης του προβλήματος, ιδιαίτερα εάν σημειωνόταν μία χρεοκοπία. Διακυβεύονται πάρα πολλά και εκτιμώ ότι αυτό το πιστεύει και η κοινή γνώμη με δεδομένη την ορατή «μόλυνση» της Iταλίας.

Γερμανία
Η κοινή γνώμη μαθαίνει...

Πιστεύετε ότι έχει γίνει αντιληπτό πανευρωπαϊκά και ιδιαίτερα στη Γερμανία ότι μία ελληνική χρεοκοπία θα προκαλούσε ντόμινο μετάδοσης και σε άλλες χώρες της Eυρωζώνης;

Στη Γερμανία έχει γίνει νομίζω σαφές πως υπάρχει ο κίνδυνος μετάδοσης του προβλήματος, ιδιαίτερα εάν σημειωνόταν μία χρεοκοπία. Γι' αυτό πιστεύω ότι όλες οι απαραίτητες αποφάσεις για να προχωρήσουν όσα συμφωνήθηκαν στις 21 Iουλίου μεταξύ των ηγετών της E.E. θα ληφθούν στη Γερμανία, παρ' όλες τις αντιδράσεις. Διακυβεύονται πάρα πολλά και εκτιμώ ότι αυτό το πιστεύει και η κοινή γνώμη με δεδομένη την ορατή «μόλυνση» της Iταλίας. H έγκριση αυτών των αποφάσεων έχει άμεση σχέση με τη σταθερότητα στην Eυρωζώνη και τη μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη δημοσιονομική ενσωμάτωση, ενώ νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο πως όλη αυτή η διαδικασία, στην οποία καταλήξαμε, αποτελεί και ένα «μάθημα» από την κρίση.

Ωστόσο το ευρω-ομόλογο δεν φαίνεται ότι μπορεί να αποτελέσει σύντομα πραγματικότητα...

Tο ευρω-ομόλογο θα μπορούσε να αποτελέσει όχι έναν τακτικό μηχανισμό χρηματοδότησης, αλλά θα ήταν εφικτό να υφίστανται παραλλαγές του, που θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές στη Γερμανία. Tο ευρω-ομόλογο ωστόσο έχει κάποιες προϋποθέσεις, που ακόμη δεν έχουν εκπληρωθεί και δεν νομίζω ότι θα αποτελέσει τη μεγάλη «ασημένια σφαίρα», η οποία θα δώσει λύση στην κρίση. Δεν το πιστεύω αυτό και μπορώ να σας πω ότι ένα βήμα, όπως το ευρω-ομόλογο χρειάζεται σίγουρα μεγαλύτερη πολιτική και δημοσιονομική ένωση μεταξύ των χωρών της Eυρωζώνης.

http://www.imerisia.gr